Enrique de Malacca ialah seorang hamba berbangsa Melayu yang berkhidmat kepada Ferdinand Magellan dan mengikuti tuannya belayar mengelilingi dunia. Dalam kalangan orang Melayu, beliau dipanggil Panglima Awang tetapi beliau lebih dikenali oleh masyarakat dunia sebagai Enrique de Malacca ataupun Henry the Black.
Enrique menjadi hamba kepada Magellan apabila Portugis menawan Melaka pada 1511. Beliau dibawa oleh Magellan ke Lisbon, dan disenaraikan dalam angkatan laut Magellan yang bercita-cita mengelilingi dunia di antara tahun 1519 dan 1521. Apabila Magellan mati dibunuh oleh Lapu Lapu dalam Pertempuran Mactan pada 1521, sesetengah orang percaya Enrique terus menetap di sana dan ada pula yang percaya beliau pulang ke Melaka atau ke Indonesia kerana nama beliau tidak tercatit di dalam senarai anak-anak kapal Magellan yang selamat pulang ke Sepanyol.
Di dalam novel separa fiksyen berjudul ‘Panglima Awang’ (1958) oleh Harun Aminurrasyid, penulis Malaysia ini mengakui yang Enrique adalah orang Melayu dari Malaya/Malaysia dan bukannya dari Indonesia, meskipun beliau bersetuju Enrique sebenarnya berasal dari Sumatra. Beliau menggunakan nama gelaran yang biasa dipakai dalam masyarakat Melayu, iaitu Awang, untuk membuktikan identiti Enrique sebagai berbangsa Melayu.
Pada 1980, seorang sejarawan dan penulis Filipina, Carlos Quirino menulis di dalam akhbar Philippines Free Press sebuah artikel berjudul ‘The First Man Around the World was a Filipino’. Artikel tersebut menyarankan yang Enrique adalah warga Filipina yang sama ada berhijrah dari Cebu ke Melaka ataupun dijual sebagai hamba di Melaka.
Malangnya, di sebalik pelbagai teori dan dakwaan ini tiada sebarang bukti atau catatan kukuh mengenai Enrique di dalam mana-mana riwayat dan catitan silam oleh kerajaan dan pihak pemerintah di ketiga-tiga negara tersebut.
Sumber : http://www.enriquedemalacca.com